Պոռնոգրաֆիան այսօր

Պոռնոգրաֆիայի այսօր կարելի է հանդիպել ամենուր` ինտերնետում, հեռուստաեթերում, փոստում, բջջային հեռախոսներում, տեսաերիզներում։ Կարճ ասած` այն ցանկացած պահի կարող է հայտնվել Ձեր երեխայի ուշադրության կենտրոնում։ Այս երևույթը կարող է ակամայից իր ազդեցությունը թողնել անգամ այնպիսի մարդկանց վրա, որոնք չեն էլ օգտվում նման «արտադրանքից»։

Մեր հասարակության մեջ շատերը թերևս չեն էլ պատկերացնում այն իրական վտանգի չափերը, որ իր մեջ պարունակում է պոռնոգրաֆիան։ Այս ուղղությամբ լուրջ հետազոտություններ են կատարվել ԱՄՆ-ում։ Այդպիսի առաջին հետազոտության արդյունքները հրապարակվել են դեռևս 1968-ին։ Ամերիկյան կառավարության կողմից ստեղծված հատուկ հանձնաժողովը հրապարակեց նաև իր եզրակացությունները, որոնց համաձայն` անհրաժեշտ է ակտիվորեն զբաղվել երիտասարդների սեռական կրթությամբ, սահմանափակել դեռահասների շփումը պոռնոարտադրանքի հետ։ Միաժամանակ հանձնաժողովը խորհուրդ էր տալիս չափահասների համար որևէ սահմանափակումներ չկիրառել։

Համարյա 20 տարի անց` 1985-ին ստեղծված ևս մեկ նմանատիպ հանձնաժողով արդեն եկավ այլ եզրակացությունների և իր զեկույցում նշեց, որ պոռնոգրաֆիան դեստրուկտիվ ազդեցություն է թողնում հասարակության վրա և բերում է բռնությամբ ուղեկցվող հանցագործությունների թվի աճի։ Չնայած դրան` ինչպես ԱՄՆ-ում, այնպես էլ այլ երկրներում, պոռնոգրաֆիայի բերած «աղետների» դեմ պայքարում առանձնապես մեծ հաջողություններ չեն գրանցվել։ Ավելին, հետագա հետազոտությունները ցույց են տվել, որ սերիական մարդասպանների 81%-ը նշել է, որ պոռնոֆիլմերի դիտումը իրենց համար հանդիսանում է մեծագույն հաճույք։ Գրեթե նույնատիպ ցուցանիշներ են ստացվել մեկ այլ հանցագործության համար դատապարտվածների շրջանում անց կացված հարցումներից։ Ամենանողկալի բռնարարքի` բռնաբարությունների համար դատապարտվածների 86%-ը մշտապես դիտել է պոռնոգրաֆիկ նյութեր, իսկ 57%-ը հայտնել է, որ փորձել է նմանակել պոռնոֆիլմերում տեսած կադրերը։ Բազմաթիվ հետազոտություններ ցույց են տվել նաև, որ պոռնոգրաֆիան նպաստում է ընտանիքների քայքայմանն ու արտաամուսնական կապերի թվի ավելացմանը։

Այս երևույթի «պաշտպաններն» էլ իրենց հերթին փաստում են, որ հասուն մարդը իրավունք ունի ազատ ընտրության, և որ պոռնոգրաֆիան եղել է նաև մեզ հայտնի բոլոր քաղաքակրթությունների ժամանակներում։ Բացի այդ` որոշ գիտնականների կարծիքով` պոտենցիալ բազմաթիվ մարդասպաններ և բռնաբարողներ իրենց էներգիան «սպառում» են` պոռնոնյութեր դիտելով։ Կարծիքները շատ են ու հակասական։ Բնականաբար, մոտեցումները` նույնպես։

Հայտնի է, որ այս ոլորտի քաղաքականությունը առավել ազատականացված է Նիդերլանդներում, որտեղ պոռնոգրաֆիայի վերաբերյալ ոչ մի սահմանափակում չկա։ Շվեդիայում պոռնոգրաֆիկ բնույթի նյութեր կարող են գնել տասնհինգ տարեկանից բարձր անձիք։ Մեծ Բրիտանիայում և Նորվեգիայում արգելված է միայն մանկական պոռնոգրաֆիան։ Իսկ Սինգապուրում և Իռլանդիայում այն ընդհանրապես արգելված է. այնտեղ անգամ արգելված է «Playboy» ամսագրի վաճառքը։ ԽՍՀՄ-ում ևս այս երևույթը արգելված էր և դատապարտելի, սակայն կայսրության փլուզումից հետո, ինչպես նորանկախ այլ երկրներում, այնպես էլ Հայաստանում պոռնոգրաֆիկ ամսագրերն ու թերթերը դարձան մատչելի բոլորի համար։ Հետագայում մեր կյանք ներխուժեցին ինտերնետը և ինտերնետային ակումբները, որտեղ մեր երեխաները սկսեցին անցկացնել օրվա զգալի մասը։ Այստեղ` ծնողների աչքից ու հսկողությունից հեռու, ինչի ասես, որ չեն հանդիպում դեռահասները։ Առավելագույն «կանխարգելումները», որոնց կարող եք հանդիպել ինտերնետ ակումբներում, դրանք հայտարարություններ են մոտավորապես հետևյալ բովանդակությամբ` «Վատ էջեր մտնելու համար` տուգանք 2000 դրամ», «Անպարկեշտ էջերի դիտումը մեր ակումբում արգելված է»։ Կարծում ենք, որ սրանք ավելի շատ նման են գովազդային վահանակների և ոչ մի ընդհանուր բան չունեն իրական կանխարգելումների հետ։

Սակայն հասարակության մեջ միշտ էլ եղել են ու կլինեն առողջ բանականությամբ մարդիկ, որոնք ջանք ու եռանդ չեն խնայում բացասական երևույթների դեմ պայքարելու համար։ Մենք փորձեցինք տեղեկատվություն հավաքել այդպիսի մարդկանց և կառույցների մասին։ Ցավոք, համարյա բոլոր երկրներում էլ իրավական համակարգի կառույցները չեն կարողանում արդյունավետ պայքար ծավալել այս չարիքի դեմ։ Պարզվեց, որ գոյություն ունեն ինտերնետային կազմակերպություններ, որտեղ համախմբվում են այս երևույթի դեմ պայքարող մարդիկ։ Սրանք հասարակության առողջացման համար պայքարող հակերներն են կամ ինտերնետային «Ռոբին Հուդերը», որոնք գտնում են պոռնոգրաֆիկ ինտերնետային կայքերը ու «գրոհելով» դրանք ոչնչացնում։ Ընդ որում, հետաքրքիրն այն է, որ իրավական տեսակետից, հենց այս մարդիկ են քրեորեն դատապարտելի արարք թույլ տալիս, և այդ պատճառով նրանք հանդես են գալիս միայն կեղծանուններով։ «Ռոբին Հուդ - հակերների» աշխատանքի առանձնահատկություններից մեկն էլ այն է, որ մինչև պոռնոկայքերը գրոհելը դրանց մասին տեղեկացնում են իշխանություններին և միայն պետական մարմինների կողմից համապատասխան գործողությոնների բացակայության դեպքում ոչնչացնում «հակառակորդին»։

Իսկ ի՞նչ կարելի է անել սեփական երեխաներին նման այլանդակությունից հեռու պահելու համար։ Պարզվում է, որ պարտադիր չէ հակեր լինել։ Կան բազմաթիվ պաշտպանիչ ծրագրեր, որոնք համակարգչում տեղադրելուց հետո, այն դարձնում են պոռնոկայքերի համար անհասանելի։

Հարցեր, պատասխաններ, մեկնաբանություններ